مانسارد یا سقف شیبدار چهار ترک نوعی سقف فرانسوی است که به راحتی توسط دو شیب آن در زوایای مختلف شناسایی شده و امکان استفاده بهتر از فضای داخلی را فراهم می کند.
گفته می شود که توسط فرانسوا مانسارت نامگذاری شده است اما آیا این معمار فرانسوی مخترع واقعی طرح بوده است؟
در این مقاله مفصلاً به تاریخچه پیدایش سقف شیبدار مانسارد که نوعی سقف فرانسوی است، می پردازیم.
تاریخچه پیدایش سقف شیبدار مانسارد (سقف فرانسوی) – تاریخچه سقف چهار ترک مانسارد
تاریخچه سقف شیروانی مانسارد بر می گردد به سال 1546، تقریباً نیم قرن قبل از تولد مانسارت، پیر لسکوت بال جنوب غربی میدان اصلی لوور را طراحی کرد و آنچه او به عنوان سقف پیشنهاد کرد طرحی دوبل با همان مشخصات بود که بعداً با نام دیگری محبوب شد.
درست است که سقف مانسارد به شدت به نام خانوادگی Mansart ( مانسارت ) گره خورده است؛ اما Jules Hardouin-Mansart برادرزاده بزرگ فرانسوا بود که برای آوردن این طرح به جریان اصلی قدم برداشت.
به علت اینکه مخترع و معمار سقف شیبدار مانسارد ، اهل فرانسه بود، نام دیگر این سقف شیروانی ، سقف فرانسوی است که این سقف از زیباترین و در عین حال محبوب ترین سقف های شیبدار می باشد.
سقف شیبدار مانسارد ( سقف فرانسوی )
رمز موفقیت mansard ( مانسارد ) ترکیب کاملی از عنصر بصری با عملکرد بالا است. از نظر خارجی زیبا و جذاب است و همزمان راه حل ایده آل برای بدست آوردن فضای طبقه آخر ( مثلاً استفاده از آن برای درست کردن اتاق شیروانی ) است.
به همین دلیل است که می توانیم این سقف فرانسوی را در انواع ساختمان ها، از کاخ ها گرفته تا مسکونی مشاهده کنیم.
عنصر اصلی سقف مانسارد ، طراحی با دو شیب است که هر طرف آن با شیب پایین تر برجسته مشخص می شود. معمولاً در دمای 70 یا 80 درجه شامل پنجره های خالی از سکنه است، در حالی که شیب بالایی در زاویه بیشتری، حدود 35 درجه می باشد و اغلب از خیابان قابل مشاهده نیست.
انواع سقف مانسارد ( سقف فرانسوی )
تخته سنگ طبیعی یا شینگل ماده مناسبی برای یک سقف شیبدار مانسارد است. به این دلیل که از طریق تغییر روش نصب و همپوشانی می توان آن را به راحتی در زمینه های مختلف سازگار کرد.
سایه تیره تخته سنگ طبیعی لمسی ملایم و ظریف در طراحی سقف ایجاد می کند. علاوه بر این زهکشی آب باران را امکان پذیر می کند.
در شکل بالا انواع سقف مانسارد ( سقف فرانسوی ) را مشاهده می کنید که به ترتیب از چپ به راست به نام های زیر شناخته می شود:
1.مانسارد مستقیم ( سقف فرانسوی مسطح )
سقف مانسارد مسطح یکی از انواع سقف شیبدار فرانسوی می باشد که شیب های پایینی آن تقریباً عمودی و شیب های بالایی آن بسیار کوتاه است.
کاربرد این نوع سقف به عنوان یک سری پنجره های خوابگاهی است و مزیت آن این است که امکان ورود نور، تهویه هوا و فضای اضافی را فراهم می کند.
ولی در عین حال معایبی هم دارد، در سقف مانسارد مستقیم ، ممکن است برف و باران روی آن جمع شود و باعث آسیب به آن شود و همچنین با گذشت زمان باعث ترک و نشتی سقف می شود.
2.مانسارد محدب ( سقف فرانسوی محدب)
3. مانسارد مقعر ( سقف فرانسوی مقعر )
از معایب این نوع از سقف مانسارد این است که با توجه به اینکه قسمت بالای آن ، شیب کافی ندارد، قطرات باران در این قسمت جمع و باعث آسیب به سقف می شود و هزینه های بالایی برای تعمیرات خواهد داشت.
روش پیشگیری از آسیب به سقف فرانسوی مقعر ، این است که به صورت منظم باید آن را تمیز کرد و همچنین اگر تعمیرات به صورت دوره ای انجام شود، مانع از ترک خوردن و شکستن آن خواهد شد.
4.مانسارد S شکل
این نوع سقف شیبدار فرانسوی خیلی رایج نیست و استفاده زیادی ندارد و دلیل آن هم این است که ساخت و نگهداری آن پیچیده است .
سقف مانسارد S شکل در قسمت بالایی، ضخامت کمتری دارد و ساخت آن شبیه یک سقف مقعر است و در قسمت پایینی آن، منحنی مقعر به منحنی محدب تبدیل می شود و نهایتاً در یک زاویه تقریباً عمودی تمام می شود.
سقف مانسارد پنجره ای
در قرن هجدهم، بعضی از شهرها محدوده ارتفاع یک ساختمان از جمله پشته را اداره می کردند، بنابراین با بهره گیری از سقف سنتی و استفاده از طرح مانسارد، می توان یک طبقه اضافی ساخت و از برخی از مالیات های شهرداری جلوگیری کرد.
با وجود خاستگاه فرانسوی، سقف مانسارد به سرعت به سراسر جهان سفر کرد و با کشورها و فرهنگ های جدید سازگار شد. این سفر حتی به هالیوود رسید، جایی که مارک تجاری از طرح های جان الگین وولف بود. همچنین به عنوان معمار ستاره ها شناخته می شود.
همانطور که در متن بالا مطالعه کردید، سقف مانسارد یا سقف شیبدار چهار ترک ( سقف فرانسوی ) یکی از پر استفاده ترین انواع سقف در سراسر جهان است که هرگز قدیمی نمی شود و به دلیل معماری خاص آن بسیار محبوب است.
